Stożki narzędziowe służące do osadzania we wrzecionach obrabiarek, są niezastąpione w urządzeniach takich jak wiertarki, tokarki, frezarki. Stożki Morse’a charakteryzują się wykonaniem z trwałej stali polerowanej, która może zagwarantować tulei niezawodność przez długi okres eksploatacji. Stożek Morse’a służy do mocowania wiertła we wrzecionach obrabiarki.
Charakterystyka narzędzia
Stożek Morse’a występuje w ośmiu rozmiarach, które dla ułatwienia oznaczane są cyframi od 0 do 7. Stożki oznacza się jako: MTX (wersja angielska Morse Taper) lub MKX (wersja niemiecka Morsekegel), gdzie w danym skrócie X oznacza rozmiar stożka. Dlatego stożek Morse’a o rozmiarze 3 opisany będzie jako MT3. Stożki Morse’a mają właściwości samohamowne. Płetwa służy do wybijania narzędzia z wrzeciona. Ich wykonanie podlega normie ISO 9001. Wyróżnia się trzy rodzaje stożków Morse’a: z płetwą (jest to tak zwana odmiana A), z nakiełkiem gwintu (przedstawiany jako odmiana B) oraz z otworem pod wbijak (zwany odmianą C, który jest najczęściej stosowany przy tulejach redukcyjnych, które mocują wiertła z płatwą Morse’a). Najczęściej powierzchnie wierteł stożkowych podlegają oksydowaniu. Proces ten polega na pokryciu powierzchni wiertła cienką warstwą tlenków metali, co zmniejsza prawdopodobieństwo korozji wierteł i przekłada się na ich żywotność i sprawność.
Kiedy stosować stożki Mrose’a?
Stożek Morse’a z płetwą jest jednym z podstawowych chwytów narzędziowych i używany jest wtedy, kiedy narzędzie ma większy rozmiar i narażone jest na większe obciążenia podczas obróbki. Stosowany jest także do mocowania narzędzi przy tradycyjnym wierceniu lub frezowaniu. Używa się go przy wykonywaniu otworów o większych średnicach, kiedy na narzędzie oddziałują duże siły skręcające. Tak zwana płetwa na stożku Morse’a ma na celu eliminację obracania się wiertła w oprawce. Stożek Morse’a posiada zbieżność: 1:20 dla średnic nominalnych 4-6 mm oraz 80-200 mm. Dla średnic o innych wymiarach, zbieżność uzależniona jest od wielkości, jednak nadal zbliżona zostaje do 1:20.
Właściwości narzędzi ze stożkiem Morse’a
Narzędzia posiadające stożek Morse’a charakteryzują się przeznaczeniem do obróbki konwencjonalnej, tolerancją kąta stożka AT4, twardością powierzchni min. 58±2 HRC oraz brakiem wyważania. W celu rozpoznania stożka Morse’a, należy dokonać pomiaru stożka w najszerszym miejscu i wynik porównać z danymi tabeli wymiarów stożka Morse’a. Przyjęty jako standard przez liczne organizacje, w tym z Międzynarodową Organizacją Normalizacyjną (ISO) ISO 296 i Niemiecki Instytut Normalizacyjny (DIN) jak DIN 228-1.