Czy jonizacja powietrza jest szkodliwa?

Czyste powietrze i zdrowy styl życia to tematy, które często podejmujemy, zwłaszcza zimą, gdy rzadziej przebywamy na świeżym powietrzu i uprawiamy mniej sportów. To zagadnienie aktualne zważywszy na fakt, że coraz częściej pojawiają się informacje o szkodliwości smogu oraz o innych zanieczyszczeniach. Obecnie jest duże zainteresowanie zdrowym stylem życia. To przyczynia się do popularności takich urządzeń jak jonizatory, które wspomagają oczyszczanie powietrza. Czy jednak jonizacja jest bezpieczna?

Największym problemem w Europie i Polsce, w kontekście notowanych stężeń zanieczyszczeń oraz w odniesieniu do zdrowia ludzi, jest znajdujący się w powietrzu pył zawieszony, dwutlenek azotu oraz ozon troposferyczny. Pomimo tego, że ostatnio wyniki badań powietrza w Europie się poprawiły, to jednak nadal w wielu obszarach kontynentu mieszkańcy są narażenie na zwiększoną ekspozycję nawet na kilka rodzajów zanieczyszczeń. Utrzymująca się zła jakość powietrza ma duży wpływ na zdrowie ludzi, zwłaszcza osób starszych i kobiet w ciąży oraz chorych, u których występują choroby współistniejące.

Według danych wyliczonych dla 41 europejskich krajów długotrwałe wdychanie pyłów o średnicy 2,5 µg lub mniejszych przyczyniło się do około 417 000 przedwczesnych zgonów. Wpływ zanieczyszczeń powietrza dwutlenkiem azotu spowodował około 55 000 przedwczesnych zgonów. Niestety, niepokojący jest wzrost o 20% liczby przedwczesnych zgonów powiązanych z ekspozycją na ozon. Wciąż dużym problemem jest benzo(a)piren, którego stężenia przekroczyły średnioroczny poziom docelowy 1 ng/m3 na 195 stanowiskach pomiarowych, z których aż 136 jest umieszczonych w Polsce. Natomiast dla równowagi ekosystemu największym zagrożeniem są obecnie tlenki azotu, umożliwiające eutrofizację amoniaku oraz ozon troposferyczny powodujący szkody upraw, lasów i innych roślin (źródło: https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/content/show/1002321). Na szczęście nie jesteśmy bezbronni. Sposobem na poprawę powietrza wokół siebie, w pomieszczeniach, jest jonizacja.

Co to jest jonizacja?
Człowiek każdego dnia wdycha około 12 m3 powietrza. Od tego, jakim powietrzem oddychamy, zależy nasze samopoczucie oraz zdrowie. Najbardziej rześka i czysta atmosfera występuje w górach, lasach, nad morzem i blisko wodospadów. To zasługa znajdujących się w powietrzu jonów ujemnych. Różnica jest zauważalna, gdy porównamy powietrze występujące w dużych aglomeracjach z tym, którym oddychamy w lasach i górach. Na terenach zurbanizowanych występuje mała ilość jonów w powietrzu w przeciwieństwie do obszarów nieskażonych działalnością człowieka, gdzie przewaga jonów ujemnych nad dodatnimi jest znacząca. Jony ujemne są wytwarzane w czasie wyładowań atmosferycznych oraz podczas uderzania fal morskich o skały czy ląd. Koncentracja jonów ujemnych w różnych środowiskach w cm3 wygląda następująco:

wodospad: 95 000 – 450 000;

góry, wybrzeża, lasy: 50 000 – 100 000;

pola, łąki: 5 000 – 50 000;

miasta: 100 – 2 000;

biura, pokoje mieszkalne: 40 – 100.

Jonizacja to zjawisko powstawania jonu (dodatniego lub ujemnego) z obojętnego atomu lub cząsteczki. To proces, w którym jonom dodatnim zmienia się ładunek elektryczny na ujemny. Unoszące się w powietrzu zanieczyszczenia, pyły lub bakterie są naładowane dodatnio. Jeśli jest ich dużo w powietrzu, którym oddychamy, czujemy zmęczenie, ból głowy oraz pogorszenie samopoczucia. W trakcie jonizacji jony dodatnie, czyli również zanieczyszczenia, są neutralizowane. Do wytworzenia jonów ujemnych potrzebne jest silne pole elektryczne. Takie właściwości ma urządzenie zwane jonizatorem.

Jak działa jonizator?
Jonizator powietrza to urządzenie wytwarzające korzystne dla człowieka jony ujemne oraz ograniczające i neutralizujące ilość jonów dodatnich. Dzięki temu w pomieszczeniu, gdzie działa jonizator, poprawia się elektroklimat, powietrze jest czystsze, a bakterie, wirusy i pyłki są unieszkodliwiane. Urządzenie to warto stosować w miejscach, gdzie używany jest komputer, drukarka laserowa, telewizor, a także tam, gdzie przebywają alergicy lub osoby zmagające się z chorobami górnych dróg oddechowych.

Jonizator powietrza wytwarza jony ujemne za pomocą wolnych elektronów z rozgrzanego metalu. Termoemisja wykorzystywana w tej technologii nie wytwarza ozonu i tlenku azotu, które są szkodliwymi produktami ubocznymi jonizacji. Jonizatory mogą także produkować jony za pomocą wysokiego napięcia i to jest częściej wykorzystywana technologia.

Czy jonizacja powietrza może być szkodliwa?
Jonizacja ma wiele pozytywnych aspektów zdrowotnych, zapobiega problemom astmatycznym i alergicznym, dodatkowo wpływa na pracę tarczycy, koncentrację oraz reguluje pracę i rytm serca. Jednak używając jonizatora, należy pamiętać, że jonizacja nie niszczy zanieczyszczeń unoszących w powietrzu, tylko je neutralizuje. Wytworzone przez urządzenie jony ujemne sprawiają, że jony dodatnie i pyłki, wirusy, grzyby oraz inne szkodliwe zarazki stają się ciężkie i opadają na meble, podłogę lub ściany. Aby całkowicie oczyścić z nich pomieszczenie, trzeba po jonizacji sprzątnąć, odkurzyć lub zetrzeć powierzchnie szmatką elektrostatyczną. Jeśli tego nie zrobimy, po pewnym czasie zjonizowane cząsteczki ponownie zaczną unosić się w powietrzu i będą wdychane przez domowników.

Dodatkowo skutkiem ubocznym jonizatorów klasycznych (ulotowych, ostrzowych), czyli tych wytwarzających jony za pomocą wysokiego napięcia, może być emisja szkodliwych gazów (ozonu i tlenku azotu). Jednak użytkowanie ich zgodnie z instrukcją producenta nie stwarza ryzyka dla zdrowia. Przede wszystkim nie powinno się włączać funkcji jonizacji zbyt często. Dlatego warto zwrócić uwagę, czy jonizator został badany pod kątem nie wydzielana ozonu podczas jego pracy, przykład takiego badania: https://jonizatory.eu/wp-content/uploads/delightful-downloads/2020/04/swiadectwo-instytut-geofizyki.pdf.

Nadmiar ozonu w powietrzu może powodować zawroty głowy, podrażnienia śluzówek, a nawet duszności. Jeśli chcemy mieć urządzenie niewytwarzające ozonu, wybierzmy jonizator termoemisyjny.

Jonizacja to proces, który pomaga wytwarzać jony ujemne i niwelować te bardziej szkodliwe, czyli dodatnie. W oczyszczaniu powietrza przydatny jest jonizator, który wytwarza jony ujemne i można go używać bez obawy o swoje zdrowie.

Źródło:
Jonizatory.eu – Bezpieczna jonizacja powietrza