Winorośl to roślina, która od lat zdobi polskie ogrody i altany, dostarczając nie tylko cienia, ale przede wszystkim smacznych owoców – winogron. Wbrew pozorom, jej rozmnażanie nie jest trudne i można je z powodzeniem przeprowadzić samodzielnie, bez konieczności kupowania gotowych sadzonek.
Kluczem do sukcesu jest znajomość odpowiednich terminów i technik. W tym artykule wyjaśnimy, jak rozmnażać winorośl przez sadzonki pędowe i sztobry, kiedy najlepiej to robić, jak przygotować materiał rozmnożeniowy i jak pielęgnować młode rośliny, by cieszyły się szybkim wzrostem i zdrowiem.
Kiedy rozmnażać winorośl? Najlepszy termin na pobieranie sadzonek
Rozmnażanie winorośli najlepiej przeprowadzać w okresie spoczynku rośliny – czyli późną jesienią lub wczesną wiosną, zanim ruszy wegetacja. Sadzonki zdrewniałe, zwane sztobrami, pobiera się zwykle od listopada do marca, w czasie gdy winorośl nie ma liści. Z kolei sadzonki zielne, czyli pędowe, pobiera się latem – w czerwcu lub lipcu – z młodych, tegorocznych pędów. Wybór metody zależy więc od pory roku oraz od tego, jak szybko chcemy uzyskać młode krzewy.
Jakie pędy wybrać na sadzonki winorośli?
Aby rozmnażanie winorośli było skuteczne, bardzo ważny jest wybór odpowiedniego materiału. Na sztobry wybiera się jednoroczne, dobrze wyrośnięte pędy o średnicy około 8–10 mm. Nie powinny być one ani zbyt cienkie, ani zbyt grube. Najlepiej nadają się fragmenty środkowe pędów, które są zdrewniałe i mają dobrze wykształcone oczka. Jeśli planujemy rozmnażanie z pędów zielnych, wybieramy fragmenty młodych, ale już lekko zdrewniałych pędów z 2–3 węzłami i zdrowymi liśćmi.
Rozmnażanie winorośli przez sztobry – krok po kroku
Sztobry to najpopularniejszy sposób rozmnażania winorośli, szczególnie w warunkach amatorskich. Pęd tniemy na odcinki o długości 25–40 cm, tak by każdy miał 3–4 oczka. Dolne cięcie wykonujemy tuż pod oczkiem, a górne – 2–3 cm nad oczkiem. Sadzonki najlepiej przechowywać do wiosny w chłodnym i wilgotnym miejscu, np. w piasku lub trocinach. W marcu lub kwietniu, gdy ziemia się ogrzeje, sztobry sadzimy pionowo lub lekko skośnie do gruntu, tak by nad powierzchnią wystawało jedno oczko. Ważne jest regularne podlewanie i utrzymanie lekkiej wilgoci gleby.
Jak ukorzenić sadzonki winorośli w domu lub szklarni?
Jeśli chcemy mieć większą kontrolę nad procesem ukorzeniania, sadzonki winorośli można ukorzeniać w pojemnikach lub doniczkach. Dolną część sztobra można zanurzyć w preparacie ukorzeniającym, by pobudzić rozwój korzeni. Następnie sadzonki umieszczamy w mieszance torfu i piasku (1:1) i ustawiamy w jasnym, ciepłym miejscu o temperaturze ok. 20–25°C. Podłoże powinno być stale wilgotne, ale nie mokre. Po kilku tygodniach pojawiają się pierwsze korzenie, a młode sadzonki można przesadzić do większych donic lub do gruntu.
Rozmnażanie winorośli przez sadzonki zielne (pędowe)
Latem winorośl można rozmnażać również z sadzonek zielnych. To metoda szybsza, ale wymagająca większej wilgotności i ostrożności. Z pędów tegorocznych tniemy fragmenty o długości 10–15 cm z 2–3 liśćmi. Dolne liście usuwamy, a sadzonki umieszczamy w wilgotnym podłożu z torfu i perlitu lub piasku. Przykrywamy je folią lub szklanym kloszem, by utrzymać wysoki poziom wilgotności powietrza. Po około 3–4 tygodniach, gdy sadzonki się ukorzenią, można je stopniowo przyzwyczajać do warunków zewnętrznych.
Jak pielęgnować młode sadzonki winogron?
Po ukorzenieniu sadzonki winorośli wymagają systematycznej opieki. Należy je regularnie podlewać, szczególnie w okresach suszy, ale unikać przelania. Młode rośliny warto delikatnie nawozić preparatami bogatymi w fosfor i potas, które wspomagają rozwój korzeni. W pierwszym roku po posadzeniu nie należy dopuścić do owocowania – lepiej usuwać ewentualne kwiatostany, by roślina skupiła się na budowie silnego systemu korzeniowego i pędów.
Jakie warunki lubi winorośl? Gdzie sadzić sadzonki?
Winorośl najlepiej rośnie w miejscach ciepłych, słonecznych i osłoniętych od wiatru. Idealne są południowe lub południowo-zachodnie stoki, a w ogrodzie – ściany budynków, które akumulują ciepło. Gleba powinna być żyzna, przepuszczalna i lekko wapienna. Unikaj miejsc podmokłych, gdzie woda długo zalega, ponieważ winorośl źle znosi nadmiar wilgoci. Przed sadzeniem warto glebę wzbogacić kompostem lub dobrze rozłożonym obornikiem.
Najczęstsze błędy przy rozmnażaniu winorośli
Jednym z najczęstszych błędów jest pobieranie zbyt młodych lub chorych pędów, które nie mają siły wytworzyć korzeni. Często problemem jest również nadmierne podlewanie, prowadzące do gnicia sztobrów. Z kolei zbyt suche podłoże powoduje, że sadzonki więdną i nie ukorzeniają się. Ważne jest także zachowanie odpowiedniej temperatury – przy zbyt niskiej korzenie się nie rozwijają, a przy zbyt wysokiej pędy mogą gnić.
Rozmnażanie winorośli to doskonały sposób na powiększenie swojej winnicy lub stworzenie nowych nasadzeń w ogrodzie bez dużych kosztów. Wystarczy odrobina cierpliwości, odpowiedni termin i dbałość o warunki ukorzeniania. Zarówno sztobry, jak i sadzonki pędowe mogą dać świetne efekty, jeśli zapewnimy im ciepło, wilgoć i światło. Dzięki temu już po roku możemy cieszyć się młodymi, silnymi krzewami winorośli, które w kolejnych sezonach obdarzą nas obfitym plonem soczystych winogron.