Marzenia o własnych uprawach można ziścić również, gdy nie posiada się własnej działki. Nawet najmniejszy balkon pozwala na założenie ogrodu pełnego kwitnących kwiatów, świeżych ziół, a nawet dojrzewających w słońcu warzyw. Aby jednak spełniał nasze oczekiwania, powinien być dobrze zorganizowany. Idealny moment na rozpoczęcie planowania własnego zielonego zakątka przypada właśnie na początek roku. Joanna Legutko, doradca ogrodniczy podpowiada, jak zaplanować balkonowy ogródek, by cieszyć się nim w pełni już na wiosnę.
Początek roku, choć zimny i często szary, to doskonała pora na rozpoczęcie planowania aranżacji domowego ogródka. Długie zimowe wieczory sprzyjają zgłębieniu wiedzy na temat trendów balkonowych, przeglądaniu katalogów ogrodniczych i planowaniu przyszłych upraw. Warto skorzystać z inspiracji ekspertów, by lepiej zrozumieć, jakie rośliny najlepiej sprawdzą się w określonych warunkach.
Aranżacja przestrzeni
Aranżacja balkonu, zwłaszcza o ograniczonej powierzchni, wymaga przemyślanego planowania i kreatywności. Kluczowe jest tu optymalne wykorzystanie dostępnej przestrzeni. Na początek warto zastanowić się, co chcemy umieścić na balkonie. Czy interesują nas rośliny ozdobne, ogródek ziołowy, warzywnik, czy może chcemy stworzyć miejsce do wypoczynku? Różne potrzeby będą decydować o wyborze roślin i mebli.
Planowanie ogrodu należy zacząć od narysowania planu balkonu (rzut z góry). Zmierz balkon i przenieś wymiary na kartkę, najlepiej w skali. Taki plan pozwoli Ci lepiej zrozumieć dostępną przestrzeń i jak możesz ją efektywnie wykorzystać. Następnie przemyśl, jakie rośliny chcesz uprawiać. Pamiętaj o warunkach, jakie oferuje twój balkon – ilość dostępnego światła słonecznego, ekspozycja na wiatr, czy nawet miejsce zamieszkania. Od tych czynników zależeć będzie dobór odpowiednich roślin. Styczeń/luty to dobry czas na zakup nasion – jest jeszcze duży wybór, sklepy są dobrze zaopatrzone, ponieważ dopiero zaczynają sezon
– tłumaczy Joanna Legutko, doradca ogrodniczy i wiceprezes przedsiębiorstwa W.Legutko.
Należy również uwzględnić położenie geograficzne balkonu. Te skierowane na południe będą najbardziej nasłonecznione. Takie warunki są idealne dla roślin kochających słońce jak pelargonie, rozmaryn czy pomidory. Na balkon usytuowany od północny dociera najmniej światła słonecznego, dlatego dobrze będą się tam czuć begonie, bluszcz pospolity, mięta czy melisa. Z kolei przestrzenie o ekspozycji na wchód lub zachód oferują umiarkowane nasłonecznienie. Można tu uprawiać rośliny, które preferują stanowisko półcieniste jak petunie, maciejka ogrodowa czy fiołki wonne.
Jeśli balkon jest mały, warto wykorzystać przestrzeń pionową. Wiszące doniczki, półki na ścianach czy trejaże mogą znacznie zwiększyć dostępny obszar do uprawy roślin bez zabierania miejsca na podłodze czy balustradzie.
Świetnie sprawdzi się również dodatkowe oświetlenie – girlandy czy małe lampki solarne mogą stworzyć przyjemną atmosferę wieczorami.
Wybór roślin
Gdy już znamy możliwości naszego balkonu, pozostaje nam tylko dobór preferowanych przez nas roślin. Ozdobne kwiaty jednoroczne dają szybki efekt, większość z nich wysiewa się wprost do gruntu już w marcu/kwietniu. Zazwyczaj szybko rosną i bujnie kwitną, od wiosny do jesieni. Dostępnych jest wiele gatunków, odmian i kolorów roślin jednorocznych. Są one również mało wymagające i nie powinny sprawić problemu nawet początkującym ogrodnikom. Najpopularniejsze i polecane gatunki to np. aksamitka rozpierzchła, cynia wytworna, groszek pachnący, maciejka dwuroga, groszek pachnący, nagietek lekarski, nasturcja niska, petunia ogrodowa, pelargonia rabatowa i bluszczolistna.
Coraz częściej na balkonach pojawiają się również ozdobne rośliny wieloletnie, zastępując rośliny jednoroczne. Cenione są za wytrzymałość i często mrozoodporność. Wybierając byliny, nie ma potrzeby co roku kupować sadzonek czy wysiewać roślin. Na zimę można je zostawić na balkonie, osłaniając przed mrozem, chociaż część z nich należy schować w cieplejsze miejsce. Na balkonie najlepiej sprawdzą się byliny, takie jak koleus Blummego, różne odmiany dzwonków, kostrzewa sina, lawenda, fiołek rogaty czy dalia.
Jeśli nie masz czasu lub doświadczenia w prowadzeniu ogrodu, warto zacząć od planu minimum. Rozpocząć od wysiewu kilku roślin, by zrozumieć, jakie są Twoje możliwości i preferencje. Warto wziąć pod uwagę również kwiaty jadalne. Bratki, stokrotki, niezapominajki, goździki, pelargonie, lawenda czy nasturcja oprócz walorów dekoracyjnych mogą stanowić bardzo efektowny dodatek do potraw czy napojów
– podpowiada Joanna Legutko.
Świetnym rozwiązaniem na niewielkie przestrzenie są zarówno jednoroczne, jak i wieloletnie rośliny pnące. Idealnie sprawdzą się do zacienienia balkonu czy zakrycia balustrady. Najlepiej do tego celu wybrać rośliny, takie jak asarina, thunbergia, wilec pnący, kobea pnąca, powojnik tangucki, groszek pachnący, nasturcja pnąca czy rodochiton.
Nie tylko kwiaty ozdobne
Balkon może być również doskonałym miejscem do uprawy warzyw czy ziół. Wbrew pozorom, wiele gatunków warzyw możemy uprawiać w donicach – głównie takie, które mają płytki system korzeniowy i potrzebują niewiele miejsca.
Najlepiej na małych przestrzeniach sprawdzą się pomidory koktajlowe, papryki ostre karłowe, koper, fasola wielkokwiatowa, rzodkiewka, sałata, seler naciowy, pietruszka naciowa, roszponka czy rukola. Warto również zagospodarować przestrzeń na zioła. Są mało wymagające, nie potrzebują wiele miejsca, a mają mnóstwo właściwości prozdrowotnych. Możesz wzbogacić nimi smak potraw, dodać do herbaty czy lemoniady. Zawsze warto mieć pod ręką świeże zioła, których wybór jest tak duży, że spełni oczekiwania każdego balkonowego ogrodnika
Należy jednak pamiętać, że każda roślina ma odpowiedni czas wysiewu i określony czas wzrostu. Warto zatem przygotować sobie kalendarz i zaznaczyć w nim terminy siewu, kwitnienia i zbiorów, który pomoże nam zaplanować i kontrolować wyglądu balkonu na długi czas.
Każdy, nawet najmniejszy balkon daje możliwość stworzenia przestrzeni, w której można uprawiać zarówno rośliny ozdobne, jak i warzywa czy zioła. Warto zacząć planować aranżację dostępnej powierzchni wcześniej, aby wiosną cieszyć się własną, kwitnącą oazą.